در طی روز، چقدر مطالعه می‌کنید؟ مسلماً مقدار آن با توجه به علائق، شغل و کاری که روزانه انجام می‌دهید، متغیر است، اما حتماً سرعت خواندن فعلی شما، به دلیل آموزش های ابتدایی نادرست گذشته، کُند است. آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چگونه می‌خوانید؟ چشمان شما چگونه حروف را تشخیص و سپس آنها را در کنار هم قرار می‌دهند تا یک جمله تشکیل شود و شما بتوانید معنای آن را درک کنید؟
قبلاً یاد گرفته‌اید که به ترتیب: هر کلمه، جمله، پاراگراف و صفحه را مطالعه کنید. با این روش به تمام متن به یک اندازه توجه می‌کنید. یعنی به اطلاعات اصلی و تکمیلی کتاب به یک اندازه توجه می کنید، اما اگر فقط چند اصل کلی سیستم بینایی انسان را بشناسید، می‌توانید اشکالات خود را برطرف و سرعت خواندن را بهبود بخشید.
تندخوانی، تکنیک های تغییر عادات ضعیف مطالعه است که از گذشته به آن خو گرفته اید. تندخوانی مهارتی است که می‌توانید آن را بیاموزید. برای تُند خوانی باید تمرکز چشمان را به صورت افقی گسترش بدهید تا چندین کلمه جلوتر از آنجایی که هم‌اکنون می‌خوانید را هم ببینید. تکنیک های تندخوانی شامل خواندن کلمات به‌صورت گروهی و از بین بردن عادتِ در ذهن خواندن کلمات است. هنگامی‌که تکنیک های تندخوانی را صحیح به کار می‌برید و آنها را به کرّات تمرین می‌کنید، بازده مطالعه شما افزایش می یابد. تندخوانی، مهارت با ارزشی است اما همه جا به کار نمی آید. به طور مثال برای درک مطالب ریاضی و علمی که مسائل آن مرحله به مرحله حل می شود.
سرعت مطالعه خود را تعیین کنید.
با استفاده از یک زمان سنج ، برای خود ۱ دقیقه زمان بگیرید و به قصد درک مطلب، شروع به مطالعه کنید. هنگامی‌که زمان شما به پایان رسید، تعداد کلمات را بشمارید. هر تعداد کلمه‌ای که خوانده‌اید، بیانگر سرعت مطالعه شما ” کلمه در دقیقه ” است.
در آمریکا ۹۹ درصد از کسانی که لای کتاب را باز می‌کنند با سرعتی معادل ۲۰۰ تا ۳۰۰ لغت در دقیقه می‌خوانند (یعنی یک صفحه یا نیم صفحه در هر دقیقه) اگر سرعت فعلی‌تان ۳۰۰ لغت در دقیقه است و می‌خواهید به سرعت ۹۰۰ لغت در دقیقه برسید، باید تکنیک تُند‌خوانی را برای ۱۸۰۰ لغت در دقیقه، یا ۶ صفحه در دقیقه، یا ۱۰ ثانیه برای هر صفحه تمرین کنید.
تکنیک های تندخوانی:
۱ـ در ابتدا یک نگاه اجمالی به بخش‌های کتاب کنید. با این هدف که مضمون کلی کتاب را دریابید. صفحات یک فصل و یا یک بخش از آن را به سرعت مطالعه کنید، پاراگراف ها، تیترها و موضوعات مهم و کلیدی را مشخص، تا دوباره آنها را بخوانید. معمولاً متن را بدون مکث و هر جمله را تنها یکبار بخوانید. نکات اصلی و کلیدی را تکرار و به خاطر بسپارید، تا بتوانید در کوتاهترین زمان، منظور نویسنده را با ادبیات خود بیان کنید. بهتر است که متن‌های مهم و چالشی با سرعت کمتری خوانده شود تا شما بتوانید تمام جزئیات را به‌صورت کامل درک کنید.
۲ـ هنگام خواندن متن به عقب برنگردید. از یک اشاره‌گر استفاده کنید. این اشاره‌گر می‌تواند انگشت، مداد و یا خودکار باشد. چشمان شما اشاره‌گر را دنبال می‌کند. با این روش چشم و مغزتان را مجبور می‌کنید که باهم هماهنگ و سرعت مطالعه شما به حرکت اشاره‌گر وابسته شود. حالا سرعت اشاره گر را افزایش بدهید، برای هر خط ۱ ثانیه زمان تعیین و هر صفحه‌ای که ورق می‌زنید، سرعت را بیشتر کنید.
۳ـ کتاب خوان‌های آماتور تنها از نیمی از وسعت میدان دیدشان، برای نگاه کردن به لغت اول تا آخر یک جمله استفاده می‌کنند. تمرین را با دیدن ۳ لغت از ابتدای هر جمله و ۳ لغت از انتهای آن شروع کنید. اگر به وسط مانیتور کامپیوتر خیره شوید، هنوز هم قادرید کناره‌های مانیتور را ببینید. تمرینات افزایش وسعت دید، باعث می شود که وقتی ابتدای جمله را می‌خوانید، چند کلمه بعد را هم ببینید و به این ترتیب سرعت مطالعه را افزایش دهید. برای دیدن بیش از یک کلمه، هر بار باید از حرکت سر خود جلوگیری کنید، زیرا هر چه میدان دید خود را وسیع تر کنید، خواندن با سرعت بیشتری انجام می شود.
تمرین کنید و به جای یک لغت، یک گروه از لغات را مورد توجه قرار دهید. در اکثر عبارات فقط یک یا دو کلمه اساسی و مهم وجود دارند و برای استنباط معنی عبارات، نیازی به خواندن بقیه کلمات نیست.
۴ـ پیش از شروع به خواندن، فهرستی از سوالاتی که می خواهید پاسخ آنها را پیدا کنید، تهیه کنید. سپس در حالی که به تندخوانی مشغول هستید، ذهن شما به طور خودکار تمایل به ذخیره کردن اطلاعاتی دارد که پاسخگوی سوالات شماست.
۵ ـ خط سیر چشم شما باید مثل کانگورو از روی جمله‌ها بپرد. هر کدام از این پرشهای کانگورویی، به یک توقف کوتاه برای دورخیز کردن مجدد منجر می‌شود. این توقف ها، تصویر موقتی از متن ایجاد می کند که در ناحیه تمرکز شما به جا می‌ماند. برای انجام پرش های لازم، کافی است که فقط چشم خود را حرکت دهید نه سر خود را. مزیت فوق العاده تندخوانی، انجام کار فیزیکی کمتر چشمان بر روی هر صفحه کتاب می باشد. در این صورت، به جای حدود ۵۰۰ توقف توأم با تمرکز دید، که چشم خواننده کُند بر روی هر صفحه انجام می دهد، خواننده سریع نزدیک به 100وقفه در صفحه، که عضلات چشم را کمتر خسته می کند، انجام می دهد. در هر توقف باید شش کلمه را زیر دید قرار دهید و در هر ثانیه چهار توقف انجام دهید، یعنی به راحتی می توان سرعتی تا حد ۱۰۰۰ کلمه در دقیقه را به دست آورد. هنگام خواندن، هر قدر تلفظ در ذهن خود را کاهش دهید، به همان نسبت، خواندن خود را سرعت بخشیده اید.
ایجاد عادت مهارت های تندخوانی زمــانـبـر و نیاز به ممارست فراوان دارد. اگر به مدت ۳ تا ۴ هفته، روزی فقط چند دقیقه را صرف تمرین کنید، قطعاً عادات غلط در نحوه خواندن خود را تصحیح خواهید کرد.
تدوین : مجتبی یعقوبی سایت تنور فکر www.tanourefekr.ir